مالکیت تبعی بر متعلقات مال مالکیت فضا و قرار زمین: مطابق ماده ۲۸ قانون مدنی: «مالکیت زمین مستلزم مالکیت فضای محاذی آنست، تا هرکجا بالا رود، و همچنین است نسبت به زیرزمین. بالجمله مالک حق همه گونه تصرف در هوا و قرار دارد مگر آنچه را که قانون استثناء کرده باشد.»مالک زمین، نه تنها می تواند در فضا و قرار ملک خود تصرف کند، حق دارد مانع از تصرف دیگران نیز بشود. چنان که ماده ۱۳۰ قانون مدنی...

تعریف و اوصاف مالکیت  اوصاف مالکیت: قانون مدنی حق مالکیت را تعریف نکرده است ولی از اوصاف و آثاری که برای آن استنباط می شود، به اجمال می توان تعریف حق مالکیت را به دست آورد. مرسوم است که گفته شود مالکیت دارای سه وصف اساسی است: ۱) مطلق بودن؛ ۲ انحصاری بودن؛ ۳ دائمی بودن. ولی، بزودی خواهیم دید که هیچ یک از این اوصاف به مفهوم پیشین خود باقی نمانده است.مطلق بودن: به موجب ماده ۳۰ ق.م.: ...

توابع مالکیت مالكيت تبعی: یکی از نتایج مطلق بودن مالکیت این است که این حق اختصاص به خود مال ندارد و به تمام توابع و متعلقات و منافع حاصل از آن نیز سرایت می کند. حقوقی را که مالک بر ثمره ها و متعلقات مال دارد، از این لحاظ که به تبعیت از موضوع اصلی حق مالکیت ایجاد شده است، در اصطلاح «مالکیت تبعی» می نامند.ماده ۳۲ قانون مدنی، در بیان سرایت حق مالکیت به توابع مال، می گوید: «تمام ثمرات ...

محدودیتهای ناشی از اشاعهاختیاری و قهری: تاکنون بسیاری از احکام اشاعه را در دیوار مشترک و فاصل بین دو ملک و بخشهای مشترک در آپارتمان و مالکیت طبقه های ساختمان و مشترکات عمومی دیده ایم و اشاره ای هم به اشاعه ترکه میان وارثان و وضع حقوقی آن پیش از تصفیه داشته ایم. به اجمال دیدیم که حق مالکیت مشاع محدود به موانع ناشی از این اختلاط است: در مالکیت جمعی هیچ یک از شریکان و صاحبان حق آزادی مالک ...

اموال مصرف شدنی و قابل بقاء (عون) ضابطه تقسیم: پاره ای از اشیاء با نخستین استفاده از بین می رود و انتفاع از آن، با بقای عین مال، امکان ندارد. از بین رفتن مال، به تناسب استفاده ای که از آن می شود، گاه مادی است: مانند مصرف خوراکیها و آشامیدنیها. و گاه حقوقی است: یعنی بهره برداری از مال، جز با از دست دادن مالکیت آن، امکان ندارد مانند استفاده از پول که با انتقال آن ملازمه دارد. ولی، پاره ...

مالکیت طبقه های ساختمان (آپارتمان)  اماره های اشتراک و اختصاص: در صورتی که طبقات ساختمانی به چند نفر تعلق داشته باشد، در مالکیت دیوارهای عمارت و به ویژه سقف مشترک بین مالکان اختلاف می شود. در این گونه موارد، اگر اصحاب دعوی دلیلی بر مالکیت خود اقامه نکنند از راه تشخیص متصرف باید فصل خصومت گردد، و مالک بخشهای مورد نزاع معین شود.قانون مدنی در موارد ۱۲۶ و ۱۲۷ دلائل عرفی تصرف را در این ...

احکام و آثار مجاورت املاک  ماهیت حقوق املاک مجاور: محدودیتهای مربوط به مجاورت املاک را باید نوعی حق ارتفاق دانست. این حق، که به طور مستقيم از قانون ناشی می شود، ممکن است مثبت یا منفی باشد. به عنوان مثال، در مواردی که وضع طبیعی زمینی ایجاب می کند که مجرای فاضل آب یا آب باران زمین بالاتر باشد و قانون نیز این حق را به مالک آن تحمیل می کند. در واقع حق ارتفاق مثبتی به سود زمین بالاتر ایجاد ...

مجهول المالک  تعریف: چیزی که مالک خاص دارد ولی به جهاتی نمی توان او را پیدا کرد، مجهول المالک می نامند. به موجب ماده ۲۸ قانون مدنی : «اموال مجهول المالک با اذن حاكم یا مأذون از قبل او به مصارف فقراء می رسد.» پس، اینگونه چیزها را باید از اموال عمومی شمرد که قانون مصرف آن را دستگیری از فقراء قرار داده است. ملاک تشخیص فقیر عرف است، و به طور معمول به کسی گفته می شود که درآمدش نتواند کفاف ن...

مفاد حق مالکیت؛ حدود اختیار مالک تحلیل حق مالکیت: مالکیت کامل ترین حق عینی است که انسان می تواند بر مالی داشته باشد و سایر حقوق عینی از شاخه های این حق است: ۱) مالک می تواند، با هر شیوه که مایل است و با هر انگیزه ای که دارد (سودجویی، رفع ضرر و خیرخواهی از عین مال خود بهره برداری کند یا آن را بی استفاده باقی گذارد؛ ۲) مالک حق دارد از ثمره ها و محصول مالی که در اختیار اوست منتفع شود؛ ۳ م...

سلب حق انتقال مال از مالک    مفاد و صورتهای شرط: مفاد شرطی که حق انتقال را از مالک می گیرد به التزام او محدود نمی شود، حق عینی بر مال را ناقص می کند: خواهیم دید که حق مالکیت به سه حق ۱) انتفاع؛ ۲۰) انتقال یا تصرف؛ ۳ استعمال تحلیل می شود. همان گونه که حق انتفاع و استعمال را می توان به وسیله قرارداد از مالک گرفت (مانند موردی که مال به اجاره داده می شود یا حق انتفاع از آن واگذار میگ...